با آغاز امامت امام جواد(ع)، چالش‌هاى جدى كلامى از سوى مخالفان آغاز شد

خانم معصومه باقرزاده، معاون پژوهش مرکز تخصصی نورالزهرا(سلام الله علیها) ساری، در نشستی به مناسبت شهادت امام جواد(علیه السلام)، در جمع طلاب این مرکز، با عنوان "بررسی ابعاد علمی_فرهنگی مبارزات امام جواد (ع)" اظهار کرد: دوران امامت امام جواد(علیه السلام)، از نقاط عطف تاريخ امامت شيعه و عصر پديدار شدن اجتماعات منسجم و متمايز در كنار اهل سنت، در سرزمين‌هاى بزرگ است‌، تلاش هاى علمى- فرهنگى امام جواد(علیه السلام) در برابر خلافت عباسى را در چارچوب مبارزه منفى يا مخالفت مسالمت آميز و قانونى مى توان بررسى كرد.
وی ادامه داد: با آغاز امامت حضرت، تشيع با چالش‌هاى جدى كلامى از سوى مخالفان روبه رو شد؛ از سویی واقفه كه بر امامت امام كاظم(علیه السلام) توقف كرده بودند، كودكى امام را دليل نفى امامت آن حضرت و در ادامه انكار امامت امام رضا(علیه السلام) و در نهايت تأييدى بر اعتقاد خود مبنى بر زنده بودن و غيبت امام كاظم(علیه السلام) مى‌دانستند.
خانم باقرزاده ابراز کرد: از طرفی نیز معتزليان كه در اين عصر با گرايش‌هاى اعتزالى مأمون به اوج قدرت رسيده بودند، در پی اثبات ناتوانى امام شیعیان و بطلان اين مذهب بودند که در اين ميان مأمون، مشهورترين و قدرتمندترين شخصيت معتزله در اين دوران، در خط مقدم جبهه معتزليان در برابر امام قرار داشت كه تحت تأثير معلمان و اطرافيان معتزلى‌اش به اين انديشه گرايش يافته بود.
وی اذعان کرد: بسيارى از رفتارهاى علمى- فرهنگى امام، جنبه سياسى رفتار ایشان بود كه آن را پيكارى مسالمت آميز و صلح جويانه براى رسيدن به قدرت در چارچوب قانونى كه با كم ترين خشونت همراه باشد و تنها در جهت حمايت از دولت نيست بلكه بسيارى از حركت‌ها و رفتارها مى‌تواند عليه دولت حاكم باشد.
معاون پژوهش مرکز تخصصی نورالزهرا(سلام الله علیها) خاطرنشان کرد: به كارگيرى اين شيوه، از طرفى به علت ناممكن بودن قيامى فراگير و از سوى ديگر در واكنش به توطئه‌هاى فرهنگى- علمى خلفاى عباسى بود که به عنوان مثال در بعضی از منابع آمده «مأمون هر توطئه اى بر ضد امام جواد(علیه السلام) به كار گرفت ولى هيچ كدام كارگر نيفتاد».
خانم باقرزاده در ادامه افزود: بخش اول واكنش‌هاى امام در مقابل رفتار خلفا و حكومت عباسى را می‌توان به چند، مقابله با چالش مسأله اطلاع از غيب، مقابله با تلاش براى از بين بردن قداست امامان، مناظرات سرنوشت ساز براى تثبيت جايگاه امامت در كودكى، مقابله با اختلاف افكنى مذهبى، مبارزه ايدئولوژيك با مذهب حكومتى، مبارزه تبليغاتى عليه خلفا و دولت مردان عباسى، زير سؤال بردن افتخارات حكومت عباسى با غيرمشروع دانستن فتوحات آن تقسیم نمود.
وی تصریح کرد: در بخش دوم تلاش‌هاى امام، براى تقويت سياسى شيعه، می توان به، تلاش براى شكل گيرى و تقويت كانون‌هاى تشيع، احياى شبكه وكالت در سراسر سرزمين‌هاى اسلامى، تأكيد بر انديشه مهدويت و زمينه سازى براى غيبت امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) و امامان دوازده گانه اشاره کرد.
وی در انتها بیان کرد: بعدى سياسى زندگى حضرت، تلاش‌های ایشان در جامعه شيعه به صورت‌هاى مستقيم و غيرمستقيم، رشد و تكامل روزافزون را داشت و از طرف ديگر تهديدى جدى براى پايه‌هاى علمى- فرهنگى خلافت عباسى به شمار می‌رفت تا جايى كه خليفه عباسى با به شهادت رساندن امام، به دنبال رهايى از آن بود.